Η εκπομπή στο mixcloud και στο Ké Huelga Radio
Θέματα:
- Η αποσύνθεση του Μεξικού κατά τη θητεία του προέδρου Πένια Νιέτο
- Ο αγώνας για τους αγνοούμενους φοιτητές της Αγιοτσινάπα
- Ο αγώνας των δασκάλων του Εθνικού Συντονιστικού Εργαζομένων στην Εκπαίδευση
- Οι αγώνες για την υπεράσπιση της Μάνας Γης
- Οι αγώνες ενάντια στις δολοφονίες των γυναικών
- Ο αγώνας των ζαπατιστικών κοινοτήτων
Ανασκόπηση των αγώνων στο Μεξικό για το 2016
Γεια χαρά. Το δελτίο αντιπληροφόρησης από το Μεξικό και τη Λατινική Αμερική «Nebulosa» στο κινηματικό ραδιόφωνο του Ρεθύμνου Ράδιο Ψαλίδι συνεχίζει με τη δεύτερη από τις έξι πιλοτικές εκπομπές του. Σήμερα μεταφράζουμε και μεταδίδουμε την ανασκόπηση των αγώνων στο Μεξικό για το 2016 που έκαναν οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες από το δελτίο αντιπληροφόρησης Nebulosa στο κινηματικό ραδιόφωνο KeHuelga στην Πόλη του Μεξικού ή αλλιώς στην Πόλη Τέρας.
Ξεκινάμε ευθύς αμέσως με την πρώτη είδηση:
1. Η αποσύνθεση του Μεξικού κατά τη θητεία του προέδρου Πένια Νιέτο
Εκτός από το μακρύ κατάλογο των εγκλημάτων που διέπραξε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, θα θυμόμαστε το 2016 ως τη χρονιά που η εξουσία κατόρθωσε να εκχωρήσει τον τελευταίο μεγάλο φυσικό πόρο της χώρας στους ιδιώτες καπιταλιστές του Μεξικού και του κόσμου. Το ξεπούλημα της χώρας πήρε μια δραματική καμπή αναστρέφοντας ένα από τα κυριότερα επιτεύγματα των μετεπαναστατικών κυβερνήσεων, που δεν ήταν άλλο από την εθνικοποίηση του πετρελαίου. Παρόλο που αυτή η διαδικασία λαμβάνει χώρα εδώ και αρκετά χρόνια, μόλις τον Δεκέμβρη του 2016 γνωστοποιήθηκαν τα αποτελέσματα του τέταρτου γύρου εκχώρησης των κοιτασμάτων πετρελαίου, πράγμα που μέχρι στιγμής συνιστά την κυριότερη πράξη της ενεργειακής μεταρρύθμισης του Ενρίκε Πένια Νιέτο. Σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Υδρογονανθράκων παραχωρήθηκαν οχτώ από τις δέκα κοιτάσματα πετρελαίου μεγάλου βάθους στον Κόλπο του Μεξικού, στα οποία υπολογίζεται ότι υπάρχουν 10 δισεκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου.
Ανάμεσα στις εταιρείες που κέρδισαν συμβόλαια εκχώρησης συναντάμε τα μεγάλα βαμπίρ της παγκόσμιας πετρελαϊκής βιομηχανίας: ανάμεσα στις πιο σημαντικές είναι η κινεζική China Offshore Oil Corporation, η γαλλική Total, τη γιάνκικες ExxonMobil, Chevron και Murphy, η νορβηγική Statoil, η βρετανική BP, η μαλαισιανή PC Carigali, η ιταλική Eni México, η ρωσική Lukoil International Upstream Holding. Με αντάλλαγμα μερικά εκατομμύρια δολάρια, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση εκχώρησε τη σημαντικότερη πλουτοπαραγωγική πηγή της χώρας στην ιδιωτική εκμετάλλευση. Μαζί με αυτό, εκμηδενίστηκαν τα ήδη μικρά τα περιθώρια ελιγμών απέναντι στις παγκόσμιες δυνάμεις. Το Μεξικό γονατίζει και αυτό αντιπροσωπεύεται στη διπλή τραγωδία των μεταναστών που απειλούνται με απέλαση στις Ηνωμένες Πολιτείες από τον χιμπατζή Τραμπ, καθώς και από τη βάναυση αύξηση των καυσίμων την 1η Γενάρη του 2017. Στην στρατιωτικοποίηση και τον πόλεμο καταλήστευσης της υπαίθρου και των πόλεων έρχεται να προστεθεί η πολιτική πανωλεθρία ενός καθεστώτος που πλέον δεν ελέγχει τίποτα: η χώρα μπαίνει στο νέο έτος επιρρεπής σε κινδύνους μεγαλύτερων σφαγών, περισσότερη καταστολή και μια συνεχιζόμενη προσπάθεια συρρίκνωσης καταναλωτών, εργαζομένων και των καταλοίπων της μεσαίας τάξης.
2. Ο αγώνας για τους 43 της Αγιοτσινάπα
Η εξαφάνιση 43 φοιτητών και η δολοφονία άλλων έξι ατόμων στις 26 Σεπτέμβρη 2014 στην Ιγουάλα της πολιτείας του Γκερρέρο έχει σημαδέψει του κοινωνικούς αγώνες τα τελευταία δυο χρόνια. Δολοφονίες, εξαφανίσεις, φυλακίσεις, ποινικοποίηση είναι οι υποσχέσεις που έδωσαν και πραγματοποίησαν διοικούντες και καπιταλιστές ενάντια σε όσους υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους και τα βασικά αγαθά. Τον Απρίλη του 2016 η κυβέρνηση του Πένια Νιέτο επιχείρησε να δώσει ένα θανάσιμο χτύπημα στον αγώνα που έχει επικεφαλής τις μανάδες, τους πατεράδες και τους συγγενείς των απόντων συντρόφων μας, μέσω του αποκλεισμού της Διεπιστημονικής Ομάδας Ανεξάρτητων Ερευνητών του Παναμερικανικού Συμβουλίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Θυμίζουμε ότι αυτή η ομάδα εξέδωσε δυο αναφορές στις οποίες καταβαράθρωσε πλήρως τα ιστορικά ψέματα του γενικού εισαγγελέα Μουρίγιο Καράμ σχετικά με τη σφαγή στην Ιγουάλα, δείχνοντας πως η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ο ομοσπονδιακός στρατός και η ομοσπονδιακή αστυνομία συμμετείχαν σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, και ανοίγοντας το δρόμο για τη διαλεύκανση του κινήτρου πίσω από το έγκλημα που διαπράχτηκε το 2014: οι ένοπλες δυνάμεις προστάτευαν ένα φορτίο ναρκωτικών που μεταφερόταν σε κάποια από λεωφορεία τα οποία είχαν καταληφθεί από τους φοιτητές της αγροτικής ακαδημίας του Γκερρέρο που σήμερα είναι αγνοούμενοι.
Μπροστά στο μήνυμα απόλυτης αδιαλλαξίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των άχρηστων λειτουργών και υπαλλήλων της, οι οικογένειες των αγνοουμένων και οι σύμμαχοί τους έχουν αντιτάξει την ανυποχώρητη αξιοπρέπεια που συνεχίζει να ζητά να επιστρέψουν ζωντανοί οι σύντροφοί μας, απορρίπτοντας τις προτάσεις για τερματισμό του αγώνα με κάποιο είδος οικονομικής «αποζημίωσης». Μανάδες, πατεράδες, συγγενείς, αλληλέγγυες οργανώσεις και μεμονωμένα άτομα συνεχίζουν τις κινητοποιήσεις σε όλη τη χώρα, θυμίζοντας συνεχώς ότι το μεξικανικό κράτος έχει ένα ανοιχτό χρέος. Εκτός από τις δράσεις που οργανώνονται καθημερινά, η 26η μέρα κάθε μήνα έχει μετατραπεί σε μέρα διαμαρτυρίας για την υπεράσπιση της ζωής. Ο αγώνας για την επιστροφή των φοιτητών της Αγιοτσινάπα έχει ανοίξει χώρο ώστε να υψώσουν τη φωνή τους και άλλοι συγγενείς και οργανώσεις με παρόμοιες διεκδικήσεις. Και παρόλο που οι εξαφανίσεις και οι δολοφονίες δεν έχουν σταματήσει, αυτές οι δράσεις υφαίνουν τους ιστούς για μια καλύτερη απάντηση απέναντι στις τρέχουσες πολιτικές θανάτου. Ανάμεσα στα πολλά σημεία συνάντησης με άλλους αγώνες, ξεχωρίζουμε την παρουσία των μανάδων και πατεράδων της Αγιοτσινάπα στον αγώνα των δασκάλων, τη συμπόρευσή τους με την οργάνωση «Οι Άλλοι Αγνοούμενοι», το Κίνημα για τη Ειρήνη, το καραβάνι μανάδων αγνοουμένων από την Κεντρική Αμερική και τη συμμετοχή τους στο Καραβάνι ενάντια στην καταστολή στο Μεξικό που περιόδευσε αρκετές πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών.
3. Ο αγώνας των δασκάλων της CNTE
Μετά την κυβερνητική επίθεση που εξανάγκασε σε υποχώρηση το δημοκρατικό συνδικάτο των δασκάλων το 2013 και το 2015, σημαίνοντας την έναρξη εφαρμογής της εργασιακής μεταρρύθμισης που βάζει στην επισφάλεια τους εκπαιδευτικούς, το Εθνικό Συντονιστικό Εργαζομένων στην Εκπαίδευση (CNTE) και άλλα σωματεία δασκάλων προέβησαν σε δύο σημαντικές δράσεις το 2016:
Από το Μάη μέχρι τον Σεπτέμβρη πραγματοποιήθηκε εθνική απεργία των δασκάλων και των καθηγητών που παρέλυσε τις εκπαιδευτικές διαδικασίες στην Τσιάπας, που συνιστούσε το κέντρο της κινητοποίησης, αλλά και στην Οαχάκα, το Μιτσοακάν και το Γκερρέρο. Σε άλλες πολιτείες η απεργία ήταν διακοπτόμενη ή ολιγοήμερη αλλά πραγματοποιήθηκε σε όλη τη χώρα. Εξασθένισε ο έλεγχος του διεφθαρμένου συνδικάτου, καθώς ο πουλημένος υπαλληλικός μηχανισμός, με επικεφαλής τον γενικό γραμματέα του Εθνικού Συνδικάτου των Εκπαιδευτικών Ντίας δε λα Τόρρε εμφανίστηκε υποταγμένος στην κυβέρνηση και χωρίς θέληση να υπερασπιστεί τους δασκάλους των οποίων τα εργασιακά δικαιώματα και η σταθερότητα δέχονται σοβαρό πλήγμα. Μέσα από αυτήν την πράξη αγώνα, η CNTE κατόρθωσε να δείξει ότι μπορούν να ανακληθούν οι κυβερνητικές πολιτικές που επηρεάζουν τους εκπαιδευτικούς. Εκτός από την απεργία, οι πιο οργανωμένες ομάδες απέκλεισαν οδικές αρτηρίες, κυβερνητικές υπηρεσίες και εμπορικά κέντρα. Η κυβέρνηση, αφότου είχε χάσει στο επίπεδο των επιχειρημάτων, πόνταρε στην καταστολή και εξάντληση του κινήματος.
Σύμβολο αυτού του αγώνα ήταν η μάχη στο Nochixtlán στην πολιτεία της Οαχάκα στις 19 Ιούνη. Συμμετέχοντας στον αγώνα των δασκάλων, κάτοικοι απέκλεισαν τις λεωφόρους που διασχίζουν το Nochixtlán και μια διμοιρία των ομοσπονδιακών μπάτσων άνοιξε πυρ ενάντια στους διαδηλωτές δολοφονώντας τουλάχιστον 12 άτομα και τραυματίζοντας πάνω από 100. Η σφαγή δεν έμεινε αναπάντητη: παρά τις απώλειες, οι κάτοικοι της περιοχής, άντρες και γυναίκες, αντιστάθηκαν, και μετά από ώρες σύγκρουσης ανάγκασαν μπάτσους και στρατό να υποχωρήσουν. Η επιλογή της καταστολής καθιστούσε σαφές ότι η κυβέρνηση ήταν διατεθειμένη να επιβάλει με φωτιά και αίμα την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, δείχνοντας την ανάγκη ενίσχυσης των δασκάλων και των συμμαχιών με άλλα αγωνιζόμενα κομμάτια.
Με υποσχέσεις και καταστολή, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση κατόρθωσε να αποδιαρθρώσει την κινητοποίηση των δασκάλων που είχε παραλύσει σημαντικό τμήμα της χώρας. Αλλά παρόλα αυτά το μάθημα είχε συλλογικοποιηθεί: η απεργία και η κινητοποίηση, τα μπλόκα και ο κοινωνικός διάλογος είναι όπλα αποτελεσματικά για την ανάσχεση των κυβερνητικών μέτρων και της καταστολής, υπό τον όρο να είναι μαζικές και επίμονες.
Η άλλη σημαντική δράση που ανέλαβε η CNTE ήταν τα εκπαιδευτικά φόρουμ υπό τον τίτλο «Για την οικοδόμηση της προσπάθειας για μια δημοκρατική εκπαίδευση» όπου παρουσίασαν τις κριτικές τους για το νεοφιλελεύθερο εκπαιδευτικό μοντέλο και ιδιαίτερα τα επιβαλλόμενα μέτρα ιδιωτικοποίησης από τις τελευταίες κυβερνήσεις. Επίσης, τα φόρουμ επέτρεψαν την παρουσίαση εναλλακτικών εγχειρημάτων, τα οποία έχουν σχεδιαστεί και εφαρμόζονται από τη βάση των δασκάλων σε πολιτείες όπως η Οαχάκα, το Μιτσοακάν και το Γκερρέρο, με τη συμβολή άλλων ομάδων εκπαιδευτικών όπως και ειδικών στην εκπαίδευση.
Το πρώτο φόρουμ εγκαινιάστηκε στις 9 Αυγούστου στο συνεδριακό κέντρο «21ος Αιώνας» με θέμα την ολιστική εκπαιδευτική αξιολόγηση. Το δεύτερο φόρουμ πραγματοποιήθηκε στις 29 και 30 Σεπτέμβρη με θέμα «Εμπειρίες και προσδοκίες της εναλλακτικής εκπαίδευσης». Το τρίτο φόρουμ έλαβε χώρα στην εθνική έδρα της CNTE στις 10 και 11 Δεκέμβρη με θέμα «Ενίσχυση των κοινών εθνικών βάσεων για τη δημοκρατική εκπαίδευση στο Μεξικό». Από την τελική διακήρυξη, η μεξικανική «Nebulosa» έχει ανεβάσει στο σημείο αυτό ένα ηχητικό αρχείο που εκφράζει τη σταθερή δέσμευση της CNTE για μια δημοκρατική εκπαίδευση και τον μετασχηματισμό του συνδικάτου των δασκάλων ως μέρος του γενικότερου λαϊκού κινήματος μέσα από το οποίο συνδέονται οι δρόμοι με τις σχολικές τάξεις. Σε αυτήν την δημοκρατική εκπαίδευση πρέπει να υπάρχει η απαραίτητη ευελιξία ούτως ώστε κάθε τάξη και το κάθε μέρος να μπορεί να περιλαμβάνει τις ιδιαίτερες εμπειρίες του. Στόχος της θα είναι η χειραφέτηση των ατόμων και της κοινωνίας, το ξεπέρασμα των κοινωνικών ανισοτήτων, η πρόσβαση στη γνώση καθώς και σε όλα τα κοινωνικά αγαθά για όλους και όλες, η οικοδόμηση ενός καλύτερου παρόντος και μέλλοντος, για τη δημιουργία μιας πραγματικής δημοκρατίας όπου θα υπάρχει δικαιοσύνη, ελευθερία και αλληλεγγύη για όλους και όλες.
Συνοψίζοντας τον μαχητικό αγώνα των δασκάλων το 2016, παραπέμπουμε στην παρακάτω αποτίμηση:
«Υπάρχει κόσμος που κράτησε σημειώσεις από τα μαθήματα που έδωσαν οι δασκάλες και οι δάσκαλοι στη διάρκεια αυτών των 125 ημερών και ευχαριστούν σιωπηλά για αυτά τα δημόσια και δωρεάν μαθήματα. Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες μάς έδειξαν ότι ούτε ο πιο αισχρός πόλεμος, μέσα από τα ΜΜΕ ή τη νόμιμη βία με τις δυνάμεις καταστολής, δεν μπορεί να αναγκάσει σε υποχώρηση έναν αγώνα που γίνεται με τρόπο οργανωμένο και αντιτάσσει την αξιοπρέπεια ως όπλο και άμυνα».
4. Ο αγώνας υπεράσπισης της Μάνας Γης
Το 2016 υπήρξε μια χρονιά κατά την οποία εντάθηκαν οι επιθέσεις ενάντια στη Μάνα Γη. Σε όλη τη χώρα η καταστροφή του περιβάλλοντος επιταχύνεται: μόλυνση του αέρα, του νερού, δηλητηρίαση της γης και καταστροφή των γης των φυλών και των γειτονιών. Μπροστά στη φιλοδοξία των καπιταλιστών και των κυβερνώντων που επιδιώκουν να μετατρέψουν κάθε εκατοστό γης σε πηγή κέρδους, οι κάτοικοι οργανώνουν την αντίστασή τους: σε όλη την έκταση της χώρας, ιθαγενικές κοινότητες και κοινωνικά κινήματα συζητούν και δραστηριοποιούνται για να σταματήσουν την καταστροφή της Μάνας Γης.
Ανάμεσα στις οργανωτικές πρωτοβουλίες, παρακολουθήσαμε τη γέννηση της Εθνικής Εκστρατείας για την Υπεράσπιση της Μάνας Γης, της ζωής και των κοινοτικών περιοχών, από τις 10 Απρίλη μέχρι τις 20 Νοέμβρη. Σε αυτούς τους εφτά μήνες πραγματοποιήθηκαν διαφορετικές δράσεις διαμαρτυρίας και πληροφόρησης σε πολλά μέρη της χώρας. Ένα από τα σημαντικότερα μηνύματα της εκστρατείας είναι το ακόλουθο:
«Σε όλη τη χώρα και τις κοινότητές μας θα διευρύνουμε τους αγώνες και την ιστορία μας, το πώς υπερασπιζόμαστε τη γη, τη ζωή και τις κοινοτικές περιοχές. Θα πάμε σε κάθε μέρος που θα μας προσκαλέσουν για να εξηγήσουμε το πώς η Μάνα μας η Γη καταστρέφεται και καταληστεύεται, προκαλώντας το θάνατό της φύσης, των κοινοτήτων, των γειτονιών και των χωριών μας, και θα εξηγήσουμε γιατί πιστεύουμε πως είναι σημαντικό να τα διατηρήσουμε. Θα πούμε ότι ο αγώνας μας δεν είναι μόνο για τη γη, ούτε μόνο για τα χωριά και τις γειτονιές μας, αλλά για την υπεράσπιση της ζωής, της Μάνας Γης, την υπεράσπιση ενός αξιοπρεπούς μέλλοντος και παρόντος για όλες και για όλους».
Ανάμεσα στις δράσεις της Εθνικής Εκστρατείας για την Υπεράσπιση της Μάνας Γης ξεχωρίζουμε τις παρακάτω:
Τον Ιούνιο η εκστρατεία εγκαινίασε τη στρατηγική της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με το σύνθημα «Εγώ υπερασπίζομαι τη μάνα γη», κυκλοφορώντας αφίσες από κάθε κίνημα για την υπεράσπιση της γης όπως από τους συντρόφους από τη Xochicuautla, τον Wirikuta ανάμεσα σε άλλες, κι επιπλέον πραγματοποίησε μια πολιτιστική εκστρατεία για την υπεράσπιση της μάνας γης που έφερε μουσικούς και διανοουμένους σε διαφορετικά σημεία της χώρας που πληροφορούσαν για τις επενδύσεις θανάτου.
Τον Οκτώβρη δημοσιοποιήθηκε το βίντεο «Μιλούν οι κοινότητες και οι γειτονιές», γυρισμένο από το Αυτόνομο Οπτικοακουστικό Μέτωπο. Στο βίντεο συμμετέχουν αλληλέγγυοι μουσικοί, που γνωστοποιούν τις πιο ανησυχητικές περιπτώσεις που αφορούν εξορυκτικές επενδύσεις, μεταλλεία, φαραωνικά κατασκευαστικά έργα, επιθετική αγροβιομηχανία και αστικοποίηση, όπως την περίπτωση της φυλής Γιάκι ενάντια στον Αγωγό Υγραερίου «Ανεξαρτησία», το Μέτωπο Κοινοτήτων για την Υπεράσπιση της Γης στο Σαν Σαλβαδόρ Ατένκο, τις Κοινότητες Ενάντια στο Φράγμα La Parota, ανάμεσα στ’ άλλα.
Τέλος, από τις 7 μέχρι τις 13 Νοέμβρη πραγματοποιήθηκε η Εκστρατεία Αντίστασης για την Υπεράσπιση της Ζωής της Μάνας Γης, που διέτρεξε 13 σημεία σε τέσσερις πολιτείες της χώρας. Στην αρχή της Εκστρατείας στο Xochicuautla στην πολιτεία του Μορέλος ξεκαθαρίστηκαν τα εξής: «αγωνιζόμαστε ενάντια σε αυτό που ονομάζουν εξορυκτισμό, γιατί παίρνοντας τα μέταλλα που υπάρχουν μέσα στη μάνα γη προκαλούν το θάνατο των περιοχών και των πολιτισμών μας. Αγωνιζόμαστε ενάντια στις φαραωνικές επενδύσεις, εκείνα τα έργα θανάτου όπως αεροδρόμια και αυτοκινητόδρομοι, αγωγούς υγραερίου και θερμοηλεκτρικούς σταθμούς, τα φράγματα που πλημμυρίζουν τα χωριά μας. Αγωνιζόμαστε επίσης ενάντια στις μονοκαλλιέργειες που κάνουν στείρα τη γη και καταστρέφουν τους τρόπους παραγωγής και ζωής που έχουμε. Επίσης αγωνιζόμαστε ενάντια στην επιθετική αστικοποίηση, στην οποία ωθεί ο τουρισμός και τα μεγάλα έργα συγκοινωνιών καταστρέφοντας τις ιστορίες και τις ζωές των γειτονιών δίνοντας προνομιακή θέση στους πλούσιους εις βάρος μας».
Παράλληλα, ξεχωρίζουμε τρία παραδείγματα που σχετίζονται με την υπεράσπιση της κοινοτικής γης για το 2016:
Στις αρχές του 2016, χιλιάδες άτομα και κοινωνικές οργανώσεις καταδίκασαν την κατασκευή του 90% της λίμνης του Ταχαμάρ, στο Κανκούν, όταν βαριά μηχανήματα μπήκαν για να μπαζώσουν και να καταστρέψουν τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής, με την συναίνεση των υπευθύνων για το περιβάλλον. Με το σύνθημα «Σώζουμε τη λίμνη του Ταχαμάρ» 113 παιδιά κατάθεσαν προσφυγή ενάντια στην καταστροφή του λίμνης, για το θάνατο των κροκόδειλων, των πουλιών και των ψαριών, ανάμεσα στ’ άλλα. Η προσφυγή είχε μια πρώτη επιτυχία όταν το Νοέμβρη ένας δικαστής του Κανκούν αποφάσισε την οριστική παύση των έργων, ωστόσο η απόφαση όρισε αποζημίωση σχεδόν 21 εκατομμυρίων πέσος στους ανήλικους, ώστε να αποζημιωθούν για τις πιθανές απώλειες οι 22 εταιρείες που κατασκεύαζαν τουριστικά έργα στην περιοχή, όπως και γραφεία που θα καταλάμβαναν 50 στρέμματα, έναν οικισμό 3.600 σπιτιών, ουρανοξύστες, κλπ. Στα τέλη του 2016, συνεχίζονται οι παρανομίες και οι εργασίες για την ανάπτυξη της περιοχής, όπως επίσης και οι καταγγελίες οικολόγων στη Γενική Εισαγγελία.
Μέσω του διαδικτύου, μια συντρόφισσα μας στέλνει τις σκέψεις της σχετικά με αυτό που συμβαίνει στην Πόλη Τέρας, δηλαδή την Πόλη του Μεξικού:
«Το όραμα των κυβερνώντων για την πόλη είναι από άσφαλτο και έχει γκρι χρώμα, αλλά υπάρχουν μέρη που αντιστέκονται, κι έτσι τα σχέδια και τα έργα που με αλαζονεία σκέφτονται ότι μπορούν να κατασκευάσουν με μεγάλα κεφάλαια και την υποστήριξη κακών διοικούντων συγκρούονται με την αντίσταση του πληθυσμού που δεν συναινεί με τους σχεδιασμούς των από πάνω. Το 2016 είδαμε ότι είναι δυνατό να σταματήσουν φαραωνικά έργα όπως ο πεζόδρομος του Τσαπουλτεπέκ ή τα τεράστια έργα στο Xochimilco που θα προκαλούσαν μεγαλύτερο χάος στις συγκοινωνίες και προβλήματα μετακίνησης. Από την άλλη είδαμε την εξαιρετική δύναμη μιας κοινότητας, όπως εκείνη της κατάληψης Chanti Ollín ένα εγχείρημα με 13 χρόνια ζωής: παρά το φόβο και τον εκτοπισμό που του επιβάλλεται, οι κάτοικοι της κατάληψης απαντούν με αξιοπρέπεια. Ακόμη κι όταν μέσα στη νύχτα οι μπάτσοι έσπαζαν τα παράθυρα για να μπουν στην κατάληψη, εκείνοι απαντούσαν με χαρά, με μουσική και αλληλεγγύη. Έτσι δείχνουμε ότι με λίγα οργανωμένα άτομα η ελπίδα ενισχύεται και ότι για το 2017 ο σπόρος έχει φυτευτεί. Είναι σημαντικό να γίνουν εμφανείς αυτοί οι αγώνες, να τους υποστηρίξουμε και να τις απολαύσουμε».
Ένας άλλος εμβληματικός αγώνας της Πόλης Τέρας ήταν η υπεράσπιση της πηγής στο Αστέκας 215.
Ο αγώνας ενάντια στις εταιρείες ακινήτων και την επιθετική αστικοποίηση κινητοποίησε τους συντρόφους στο Πεδρεγάλ του Κογιοακάν οι οποίοι, αξιοποιώντας την εμπειρία λαϊκών συνελεύσεων ενάντια στις Πόλεις του Μέλλοντος έφτιαξαν μέτωπο ενάντια στο «έργο Cantil» που σχεδιάζει την κατασκευή 377 διαμερισμάτων και 683 θέσεων στάθμευσης πάνω από μια πηγή πόσιμου νερού. Οι εκσκαφές σε μεγάλο βάθος προκάλεσαν διαρροές νερού και για ένα περίπου χρόνο εκατομμύρια λίτρα έχουν πεταχτεί στην αποχέτευση. Στη διάρκεια μιας λαϊκής συνέλευσης, οι συμμετέχοντες εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους αποφασίζοντας να στήσουν ένα κέντρο διαμαρτυρίας στην περιοχή και να απαιτήσουν από την κυβέρνηση του Mancera τη επιστροφή της πηγής στην κοινότητα. Οι έξι μήνες αξιοπρεπούς αντίστασης κατοίκων και οικολόγων στην αναζήτηση διαλόγου και οικοδόμησης εναλλακτικών δεν άφησαν καμιά διδαχή στην κακή κυβέρνηση, οι οποία στις 5 Δεκέμβρη επιτέθηκε βίαια στο σημείο διαμαρτυρίας επιτρέποντας στην εταιρεία να ανακτήσει τα μηχανήματά της. Σχεδόν στο τέλος του 2016, η συνέλευση των κατοίκων ανακοίνωσε ότι κατέστη δυνατή η προσωρινή αναστολή των εργασιών, πράγμα που σημαίνει ότι το 2017 ο αγώνας για την πηγή θα συνεχιστεί.
Ο αγώνας υπεράσπισης της Μάνας Γης, κατά τρόπο παρόμοιο με τον αγώνα για τη ζωή, είναι προϋπόθεση για το ανάσχεση της τρελής πορείας του επιθετικού καπιταλισμού και την οικοδόμηση συνθηκών για άλλους τρόπους ζωής στον πλανήτη. Οι αγώνες ενάντια στις εξορύξεις, ενάντια στα φαραωνικά έργα, οι αγώνες για την υπεράσπιση του αέρα, του νερού, της γης είναι πράξεις ζωής ενάντια στην καταστροφική παράνοια του κεφαλαίου και των υπηρετών του.
5. Δολοφονίες γυναικών στο Μεξικό
Οι δολοφονίες γυναικών στο Μεξικό συνεχίζουν χωρίς σταματημό στέλνοντας ένα δραματικό σήμα της πτώσης μας στον γκρεμό. Οι αριθμοί λένε ότι το 2016 οι δολοφονίες γυναικών αυξήθηκαν από τις 4 στις 7 δολοφονημένες γυναίκες την ημέρα, δείχνοντας τον πόλεμο που διεξάγεται ενάντια στις γυναίκες. Η Πολιτεία του Μεξικού βρίσκεται στην κορυφή της μαύρης λίστας των περιοχών με το μεγαλύτερο αριθμό δολοφονιών γυναικών, καθώς τους πρώτους πέντε μήνες του 2016 δολοφονήθηκαν 121 γυναίκες. Επιπλέον 11 από τους δήμους της Πολιτείας του Μεξικού βρίσκονταν σε κόκκινο συναγερμό για εγκλήματα φύλου ήδη ένα χρόνο πριν. Έτσι έχουν τα πράγματα στη γενέτειρα του προέδρου του Μεξικού Ενρίκε Πένια Νιέτο, και του κόμματός του που κυβερνά την πολιτεία.
Μετά την Πολιτεία του Μεξικού, οι πολιτείες του Γκερρέρο, του Μιτσοακάν, της Τσιουάουα, του Χαλίσκο και της Οαχάκας έχουν καταγράψει διάφορα περιστατικά που τις έχουν καταστήσει στις πιο επικίνδυνες περιοχές για τις γυναίκες.
Απέναντι στις ανεπαρκείς αρχές που το μόνο που έχουν κάνει είναι να αρνηθούν το μέγεθος του προβλήματος, το 2016 έγιναν γνωστά διάφορα περιστατικά:
Στις 5 Γενάρη, αναφέρθηκε η εξαφάνιση της εικοσάχρονης Μπρέντα Τλατέλπα Μόρα στο Σαν Πάμπλο δελ Μόντε στην πολιτεία της Τλασκάλα, που στη συνέχεια βρέθηκε σε ένα μοτέλ στο δήμο της Τεπεάκα δολοφονημένη από το σύντροφό της.
Στις 22 Σεπτέμβρη, στο Λόμας Βέρδες της Πολιτείας του Μεξικού εξαφανίστηκε η δεκαεννιάχρονη φοιτήτρια Κάρεν Εσκιβέλ. Μετά από την επίμονη αναζήτηση που διεξήγαν οι συγγενείς της βρέθηκε τρεις μέρες αργότερα στη γειτονιά Πρέσα ελ Τεχοκότε μέσα σε μια βαλίτσα όπου βρισκόταν και μια μεγαλύτερη γυναίκα.
Η εικοσιτετράχρονη Βαλέρια δελ Κάρμεν εξαφανίστηκε στις 8 Σεπτέμβρη στην περιοχή Μπενίτο Χουάρες της Πόλης Τέρας, και την επομένη βρέθηκε το πτώμα της γυμνό στα όρια μεταξύ Xochimilco και Μίλπα Άλτα στραγγαλισμένο και με σημάδια σεξουαλικής βίας.
Σε αυτό το τρομακτικό τοπίο, φεμινιστικές οργανώσεις και μέλη οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων πραγματοποίησαν στις 19 Οκτώβρη εθνική απεργία και συγκέντρωση στο μνημείο του Αγγέλου της Ανεξαρτησίας στην Πόλη Τέρας για να καταγγείλουν τις δολοφονίες γυναικών στο Μεξικό.
Η διαμαρτυρία ήταν τμήμα μιας διεθνούς διαμαρτυρίας που πραγματοποιήθηκε στην Αργεντινή, μετά τη δολοφονία της δεκαεξάχρονης μαθήτριας Λουσία Πέρες, που δολοφονήθηκε αφότου της χορηγήθηκαν ναρκωτικά και υπέστη βιασμό.
Φεμινιστικές ομάδες κάλεσαν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης των κατάληψη πλατειών και δημόσιων χώρων στις πολιτείες της χώρας για να απαιτήσουν την άρση της βίας ενάντια στις γυναίκες και δικαιοσύνη για τα θύματα και τις οικογένειές τους.
Στις 25 Νοέμβρη, διεθνή μέρα ενάντια στη βία κατά των γυναικών, χιλιάδες γυναίκες σε όλη τη χώρα διαμαρτυρήθηκαν στις πλατείες των πόλεών τους ή πραγματοποίησαν δράσεις πληροφόρησης σχετικά με το ζήτημα των δολοφονιών γυναικών.
Στην πολιτεία του Ντουράγκο καταγράφηκαν τουλάχιστον 247 δολοφονίες μέχρι το Νοέμβρη του 2016. Μεγάλο μέρος συγκεντρώνει ο δήμος Γκόμες Παλάσιο όπου συνέβησαν 102 περιστατικά. Σε αυτό το σημείο υπάρχει ηχητικό αρχείο από τη δημόσια διαμαρτυρία για το θέμα κατά το οποίο η ομιλήτρια λέει ότι με το τραγικό νούμερο εφτά δολοφονιών γυναικών την ημέρα το Μεξικό βρίσκεται στη μαύρη λίστα των πιο επικίνδυνων χωρών για τις γυναίκες μετά την Ινδία, τη Σαουδική Αραβία, την Ινδονησία και τη Νότια Αφρική. Οι γυναίκες στο Μεξικό έρχονται αντιμέτωπες όχι μόνο με τη γενικευμένη βία αλλά και με την ατιμωρησία των δολοφόνων τους, το trafficking, τις συνθήκες εργασίας σε καθεστώς δουλείας, την μη πρόσβαση σε βασικές παροχές υγείας και εκπαίδευσης, στην πολιτική και τη γη.
Επίσης τον Νοέμβρη, στο πλαίσιο των διαμαρτυριών που είχαν κληθεί σε διεθνές επίπεδο, πραγματοποιήθηκε στην Πουέμπλα η Πορεία από Εργατριών του Σεξ, με σκοπό την καταδίκη της μάτσο κουλτούρας και τη διάκριση σε βάρος των γυναικών. Στη διάρκειά της εκατοντάδες γυναίκες κατήγγειλαν τη Γενική Εισαγγελία της Πολιτείας και το Πολιτειακό Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την ολιγωρία στη διερεύνηση περιπτώσεων βίας ενάντια στις γυναίκες.
Η διεθνής πορεία στις 25 Νοέμβρη, οι αναρίθμητες δράσεις που πραγματοποιήθηκαν σε όλη τη διάρκεια του 2016 και ο ευρύς κοινωνικός διάλογος που έχει ανοίξει για τη μάστιγα των δολοφονιών γυναικών μάς δίνουν λόγους να σκεφτούμε ότι το 2017 θα είναι μια χρονιά έντονου κοινωνικού αγώνα ενάντια στην πατριαρχεία που όλοι και όλες έχουμε μέσα μας…
6. Ο αγώνας των ζαπατιστικών κοινοτήτων
Το Φλεβάρη του 2016 ο Εθνικοαπελευθερωτικός Ζαπατιστικός Στρατός δημοσίευσε κάλεσμα για τρεις δράσεις με τις οποίες συνέχιζε συναντήσεις με συντρόφους και συντρόφισσες από διαφορετικά πεδία:
Το πρώτο κάλεσμα αφορούσε το φεστιβάλ τέχνης CompArte που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 29 Ιούλη και 13 Αυγούστου. Η συνάντηση ήταν αφιερωμένη σε κάθε είδους καλλιτεχνική έκφραση. Οι ζαπατιστικές βάσεις στήριξης συμμετείχαν με δικές τους παρουσιάσεις στα πέντε ζαπατιστικά καρακόλ.
Η διεθνής συνάντηση «Οι Ζαπατίστας και οι Επιστήμες για την Ανθρωπότητα» έλαβε χώρα από τις 25 Δεκέμβρη 2016 μέχρι τις 4 Γενάρη 2017, συγκεντρώνοντας δεκάδες επιστήμονες και ακαδημαϊκούς που συνομίλησαν με 100 γυναίκες και 100 άντρες των ζαπατιστικών βάσεων στήριξης, ενώ στη συνάντηση παραβρέθηκαν και εκατοντάδες άλλοι ως ακροατές και ακροάτριες. Πραγματοποιήθηκαν ομιλίες και εργαστήρια που αφορούσαν διάφορα ζητήματα των θετικών και εφαρμοσμένων επιστημών, καθώς και πρακτικά ζητήματα που σχετίζονταν με την καλλιέργεια και τις εναλλακτικές τεχνολογίες, ανάμεσα στα άλλα.
Και οι δύο συναντήσεις αντιπροσωπεύουν μια σε σημαντικό βαθμό άνευ προηγουμένου προσπάθεια οικειοποίησης των ικανοτήτων και των γνώσεων που δίνουν οι ακαδημαϊκές σπουδές για έναν διαφορετικό τρόπο ζωής και για το ξεπέρασμα του καπιταλισμού. Γνωρίσαμε πολλά παραδείγματα των τρόπων που οργανώσεις, συλλογικότητες και άτομα έχουν επιτύχει να δημιουργήσουν νησίδες αντίστασης, διαρρηγνύοντας τις σχέσεις εξάρτησης και κυριαρχίας που φέρνουν στις ζωές μας οι καταιγίδες της εξόντωσης.
Η τρίτη συνάντηση είχε διαφορετικό χαρακτήρα: στις 9 με 14 Οκτώβρη γιορτάστηκε η εικοστή πρώτη επέτειος του Εθνικού Ιθαγενικού Κογκρέσου στο Σαν Κριστόμπαλ δε λας Κάσας, στην πολιτεία της Τσιάπας. Εκτός από την ανταλλαγή εμπειριών αγώνα και αντίστασης των ιθαγενικών πληθυσμών, ο Εθνικοαπελευθερωτικός Ζαπατιστικός Στρατός παρουσίασε μια πρόταση για το σχηματισμό ενός Ιθαγενικού Συμβουλίου Διακυβέρνησης το οποίο θα ονόμαζε μια γυναίκα ως εκπρόσωπό του και η οποία θα συμμετείχε ως ανεξάρτητη υποψήφια στις μεξικανικές προεδρικές εκλογές του 2018. Η πρόταση μπήκε σε διαβούλευση στους λαούς και τις κοινότητες που συναπαρτίζουν το Εθνικό Ιθαγενικό Κογκρέσο, η οποία διήρκησε τρεις μήνες. Την 1η Γενάρη 2017 παρουσιάστηκαν στο ζαπατιστικό καρακόλ του Οβεντίκ τα αποτελέσματα της διαβούλευσης. Από την ανακοίνωση μοιραζόμαστε το παρακάτω απόσπασμα:
«Οι αντιστάσεις μας και οι εξεγέρσεις μας δημιουργούν την εξουσία από τα κάτω. Δεν προσφέρουν υποσχέσεις ούτε αερολογίες, αλλά πραγματικές διαδικασίες ριζοσπαστικού μετασχηματισμού στις οποίες συμμετέχουν όλες και όλοι και οι οποίες αποτελούν χειροπιαστή πραγματικότητα στις ποικίλες και τεράστιες ιθαγενικές γεωγραφίες αυτού του έθνους. Γι’ αυτό λοιπόν ως Εθνικό Ιθαγενικό Κογκρέσο, ενωμένοι σε αυτό το Πέμπτο Συνέδριο 43 λαοί αυτής της χώρας, ΣΥΜΦΩΝΟΥΜΕ να ορίσουμε ένα Ιθαγενικό Συμβούλιο Διακυβέρνησης με εκπροσώπους άντρες και γυναίκες από κάθε έναν από τους λαούς, τις φυλές και τις εθνότητες που το απαρτίζουν. Και αυτό το Συμβούλιο προτίθεται να κυβερνήσει τη χώρα. Και θα έχει ως φωνή μία ιθαγενή γυναίκα από το Εθνικό Ιθαγενικό Κογκρέσο (CNI), μια γυναίκα με ιθαγενική καταγωγή και κουλτούρα. Θα έχει δηλαδή εκπρόσωπο μια γυναίκα ιθαγενή του Εθνικού Ιθαγενικού Κογκρέσου που θα είναι ανεξάρτητη υποψήφια για την προεδρία του Μεξικού στις εκλογές του 2018.
» Από αυτό το Πέμπτο Εθνικό Ιθαγενικό Συνέδριο καλούμε τους ιθαγενείς λαούς αυτής της χώρας, τις συλλογικότητες της Έκτης, τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες, τα μέτωπα και τις επιτροπές αγώνων της υπαίθρου και των πόλεων, τις κοινότητες των σπουδαστών, των διανοουμένων, των καλλιτεχνών και των επιστημόνων, την μη οργανωμένη κοινωνία των πολιτών και όλους τους ανθρώπους με καλή καρδιά να συσπειρωθούμε και να περάσουμε στην επίθεση. Να αποδιαρθρώσουμε την εξουσία των από πάνω και να ανασυνταχθούμε, από τα κάτω και αριστερά, όχι πια μόνο ως λαοί αλλά ως χώρα. Να ενωθούμε σε μια και μόνη οργάνωση στην οποία η αξιοπρέπεια να είναι η τελευταία μας λέξη και η πρώτη μας πράξη. Σας καλούμε για να οργανωθούμε και να σταματήσουμε αυτόν τον πόλεμο, για να μην φοβόμαστε να οικοδομήσουμε τους εαυτούς μας και να σπείρουμε πάνω στα ερείπια που αφήνει ο καπιταλισμός.»
Το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης υπάρχει μεταφρασμένο στα ελληνικά στην επίσημη ιστοσελίδα του EZLN (http://enlacezapatista.ezln.org.mx/2017/01/11/ ΚΑΙ-ΣΕΙΣΤΗΚΕ-ΑΝΑΦΟΡΑ-ΑΠΟ-ΤΟ-ΕΠΙΚΕΝΤΡ/), όπου υπάρχουν μεταφρασμένα και άλλα κείμενα των τριών συναντήσεων.
Δεδομένης της αποσύνθεσης του πολιτικού καθεστώτος και ιδίως του εκλογικού συστήματος (δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι δυο τελευταίες προεδρικές εκλογές παρουσίαζαν σημαντικές παρατυπίες), καθώς και των θέσεων που έχει υιοθετήσει ο EZLN και οι σύμμαχοί του απέναντι στη θεσμική πολιτική, η πρόταση για συμμετοχή στις προεδρικές εκλογές έχει γίνει αντικείμενο εντονότατης πολεμικής. Το επόμενο βήμα είναι ο σχηματισμός του Ιθαγενικού Συμβουλίου Διακυβέρνησης που θα πραγματοποιηθεί το Μάη.
Κλείνουμε αυτήν την ετήσια ανασκόπηση με μια καλή συμβουλή για το τέλος και τις αρχές της χρονιάς: τα λόγια του Υποδιοικητή Γκαλεάνο στη διάρκεια της συνάντησης με τις Επιστήμες στις 29 Δεκέμβρη:
«Σύμφωνα με την ανάλυσή μας (και μέχρι τώρα δεν έχουμε δει κανέναν και τίποτα να μας διαψεύδει, αλλά αντίθετα μάς επιβεβαιώνει) βρισκόμαστε ήδη σε μια δομική κρίση η οποία στον τόπο μας μεταφράζεται σε κυριαρχία της εγκληματικής βίας, φυσικές καταστροφές, σιτοδεία και ανεργία, όλα σε ανεξέλεγκτο βαθμό, ανεπάρκεια των βασικών υπηρεσιών, ενεργειακή κατάρρευση, μεταναστεύσεις, πείνα, αρρώστιες, καταστροφές, θάνατο, εξαφανίσεις, άγχος, τρόμο, εγκατάλειψη.
» Εν συντομία: απανθρωποποίηση.
» Ένα έγκλημα βρίσκεται σε εξέλιξη. Το πιο μεγάλο, το πιο βάναυσο και σκληρό στη σύντομη ιστορία της ανθρωπότητας.
» Δράστης είναι ένα σύστημα που είναι έτοιμο για όλα: ο καπιταλισμός.
» Με όρους αποκάλυψης μιλάμε για έναν αγώνα ανάμεσα στην ανθρωπότητα και το σύστημα, ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο…
» Εν συντομία: πείτε όχι στο θάνατο και ναι στη ζωή.
» Αλλά μη γελιέστε.
» Θα πρέπει να αγωνίζεστε κάθε μέρα, κάθε ώρα, σε κάθε μέρος.
» Σε αυτόν τον αγώνα, αργά ή γρήγορα, θα αντιληφθείτε ότι μόνο συλλογικά θα έχετε πιθανότητες νίκης…
****
Εδώ ολοκληρώνεται η ανασκόπηση των αγώνων στο Μεξικό για το 2016 από την αδερφή μας εκπομπή αντιπληροφόρησης Nebulosa στο κινηματικό ραδιόφωνο Ké Huelga από την Πόλη του Μεξικού ή αλλιώς την Πόλη Τέρας.
Ακολουθεί το ηχογραφημένο μήνυμα που ανάρτησε το ραδιόφωνο KeHuelga στα ελληνικά για την εκπομπή μας. Μέχρι την επόμενη φορά, γεια χαρά, ή όπως θα έλεγαν οι σύντροφοι και οι συντρόφισσές μας στο Μεξικό, hasta luego.